List otwarty Niezależnego Forum Akademickiego
w sprawie niemerytorycznych ocen pracowników nauki
Niezależne Forum Akademickie w swoich wystąpieniach wielokrotnie podkreślało konieczność reformy systemu nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce. Obecny system, nie przystaje do realiów XXI wieku. Jest on reliktem minionej epoki i prowadzi do licznych patologii.
Ostatnio media pokazały funkcjonowanie systemu karier akademickich w Polsce na przykładzie dwóch jaskrawych przypadków, kiedy to pracownicy nauki byli oceniani na podstawie kryteriów pozamerytorycznych.
Z tzw. „sprawy Drewsa” (prof. Krzysztof Drews z Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu) wynika, że na każdą pracę można napisać dwie różne, przeciwstawne recenzje, albo dowolną ich ilość o różnych odcieniach, aby dostosować je do potrzeb chwili.
Z kolei odmienna sprawa dr Marka Migalskiego pokazuje, że można w ramach głosowania „utrącić” każdą pracę, bez podawania merytorycznego uzasadnienia.
Te sprawy to tylko wierzchołek góry lodowej, gdyż sygnałów o takich patologiach – jakie chociażby napływają do NFA – jest wiele więcej.
W Polsce niemal nikt nie wierzy, że o karierach akademickich decydują kryteria merytoryczne.
Świadczy o tym chociażby fakt, że liczne petycje NFA w sprawach reformy systemu nauki i szkolnictwa wyższego podpisują na ogół przedstawiciele Polonii akademickiej, lub byli już pracownicy naukowi.
Większość pracujących w Polsce pracowników naukowych, którzy popierają te postulaty, nie ujawnia swojego poparcia z uzasadnionej obawy o konsekwencje takiego ujawnienia (zasadna obawa o utrącenie habilitacji, doktoratu, grantów, mobbing i ostracyzm środowiskowy).
Najwyższy czas, aby w ramach reformy systemu nauki i szkolnictwa wyższego wprowadzono realne zmiany w zakresie zatrudniania i oceny pracowników nauki, na podstawie jawnych i przejrzystych kryteriów merytorycznych, zgodnie ze standardami międzynarodowymi.
Prezes Niezależnego Forum Akademickiego Józef Wieczorek
Przewodniczący Rady Niezależnego Forum Akademickiego Cezary Wójcik
Krzysztof Schmidt-Szałowski, Warszawa
Elizabeth Sztul, University of Alabama at Birmingham School of Medicine, Birmingham, AL, USA
Zbigniew Mitura, Forum Integracyjne Academicus Poloniae, Krakow
Tomasz Barbaszewski, niezależny konsultant, Kraków
Tomasz Durakiewicz, Ph.D.Los Alamos National Laboratory, Los Alamos, NM, USA
Maciej Horowski, Uniwersytet w Białymstoku, Białystok
Zdzislaw Szulc, Forum Integracyjne Academicus Poloniae, Charleston, USA
Ewa Kostarczyk, Interdyscyplinarni Humaniści, Warszawa
Stanislaw Dubiski, emerytowany profesor Department of Immunology, University of Toronto, Canada.
Paweł Mecner, dr hab. prof. nadzw. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
Barbara Mecner, dr,Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
Paweł Mroz, PhD, Harvard Medical School. Harvard, USA
Marek Kozlowski, Harvard Medical School i Children`s Hospital Boston, Boston, USA
Józef Oleksyszyn, dr hab. Politechnika Wrocławska, Wrocław
Waldemar Korczyński, Kielce
Janusz Denis, Częstochowa
Marcin Ożóg, dr, The European Centre for Comparative Commercial and Company Law, Kraków
Artur Śliwiński, Prof. Warszawa
Paweł Rodziewicz, Dr.Interdisziplinaeres Zentrum fuer Molekulare Materialien (ICMM) und Computer-Chemie-Centrum (CCC), Department Chemie und Pharmazie Friedrich-Alexander-Universitaet Erlangen-Nuernberg, Erlangen, Germany
Piotr Jaroszynski, dr hab.prof. KUL, Lublin
Magda Mariankowska, Oxford, UK
Przemyslaw Juszczynski, PhD, Dana Farber Cancer Institute, Boston, MA 02115, USA
Robert Pralay, University of Leeds,Leeds, Wielka Brytania
Karol Miller, Dr habil.Professor of Applied Mechanics, Director, Intelligent Systems for Medicine Lab.Deputy Chair of Mechatronics School of Mechanical Engineering.The University of Western Australia. Crawley WA, AUSTRALIA
Jan Napoleon Saykiewicz, Ph.D.; D.Sc. Professor of Marketing and International Marketing, A.J. Palumbo School of Business , John F. Donahue Graduate School of Business,Duquesne University, Pittsburgh, PA, USA
Karolina Maciag, Harvard Medical School, Boston, MA, USA
Józef Magoński, Dr. Central Washington University, USA
Maciej Henneberg, University of Adelaide, Adelaide, Australia
Waldemar W. Koczkodaj, Laurentian University, Sudbury, Ontario, Kanada
Katarzyna Motylewska-Walter, Uniwersytet Regensburg, Niemcy
Bartosz Walter, Uniwersytet Regensburg, Niemcy Piotr Zarzycki ,Ph.D, Pacific Northwest National Laboratory, Richland, WA, USA
Kraków, 3 lutego 2009
Filed under: Akcje NFA | Tagged: kariery akademickie, List otwarty, NFA, reforma systemu |
Niezależne Forum Akademickie - Archiwum NFA 
http://www.artur-gorski.waw.pl/podstrony/start.html
Zapytanie w sprawie niemerytorycznej oceny dorobku naukowego pracowników nauki
Warszawa, dnia 10.02 2009 r.
Poseł na Sejm RP
Artur Górski
Klub Parlamentarny
Prawo i Sprawiedliwość
Pani
Barbara Kudrycka
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego
ZAPYTANIE
w sprawie niemerytorycznych ocen dorobku naukowego pracowników nauki
Na podstawie art. 195 Regulaminu Sejmu przedkładam Pani Minister zapytanie poselskie w sprawie niemerytorycznych ocen pracowników nauki. W przedmiotowej sprawie otrzymałem list otwarty od Niezależnego Forum Akademickiego. Członkowie Forum przypominają w liście dwa wydarzenia z ostatnich dni, które dowodzą niezbicie, że pracownicy naukowi na polskich uczelniach są często oceniani według kryteriów niemerytorycznych.
Pierwsza sprawa dotyczy profesora Krzysztofa Drewsa z Uniwersytetu Medycznego, który spotkał się z niemerytoryczną oceną swojej pracy naukowej.
Drugi przypadek to znana z relacji medialnych sprawa doktora Marka Migalskiego z Uniwersytetu Śląskiego. Kwestia jego rozprawy habilitacyjnej przedstawia się następująco. W listopadzie 2008 r. Dziekan Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Bogdan Szlachta przyjął – po konsultacji wstępnej z dwojgiem badaczy zajmujących się (podobnie jak ewentualny Habilitant) zagadnieniami Czech i systemów partyjnych (prof. dr hab. Markiem Bankowiczem i dr hab. Ewą Bujwid-Kurek) oraz sprawdzeniu, czy nie ma przeszkód formalnych (w związku z informacjami samego dr M. Migalskiego, iż bezskutecznie usiłował wszcząć procedurę habilitacyjną na Uniwersytecie Wrocławskim) – dokumenty wymagane przy wszczynaniu czynności poprzedzających rozpoczęcie procedury habilitacyjnej. W grudniu 2008 r. Rada Wydziału jednogłośnie wybrała Zespół, który miał ocenić dorobek dr M. Migalskiego, w składzie zaproponowanym przez Dziekana (znaleźli się w nim wyłącznie politolodzy: Dziekan oraz prof. prof. Włodzimierz Bernacki, Ewa Bujwid-Kurek, Antoni Dudek, Jan W. Tkaczyński i Andrzej Zięba).
Na zebraniu Zespół podjął poprzez głosowanie decyzję o przedstawieniu Radzie Wydziału wniosku o wszczęcie przewodu habilitacyjnego dr Migalskiego. Na posiedzeniu Rada Wydziału, mimo pozytywnej opinii recenzenta wydawniczego prof. Andrzeja Antoszewskiego z Uniwersytetu Wrocławskiego, nie podjęła jednak decyzji o wszczęciu postępowania habilitacyjnego. Do wymaganych przy większości bezwzględnej 17 głosów zabrakło jednego (oddano 16 głosów „za”). Dr Migalski znany jest ze swoich antykomunistycznych poglądów, co jak się wydaje mogło mieć decydujący wpływ na decyzję Rady.
Jak stwierdzają członkowie NFA, powyższe przykłady to tylko wierzchołek góry lodowej, zaś podobnych sytuacji w całej Polsce jest wiele, nie są natomiast nagłaśniane przez media.
W związku z powyższym mam następujące pytania:
– Czy Pani Minister znane są opisane przypadki, a także inne podobne?
– Czy Pani Minister przewiduje zajęcie oficjalnego stanowiska w powyższej sprawie?
– Czy zostaną przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego podjęte działania, mające na celu wyjaśnienie zaistniałej sytuacji?
– Czy Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego pracuje nad zmianami w zakresie oceny dorobku naukowego pracowników nauki, aby wyeliminować możliwość oceny niemerytorycznej?
http://orka2.sejm.gov.pl/IZ6.nsf/main/6BB01BA3
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego – z upoważnienia ministra –
na zapytanie nr 3322
w sprawie niemerytorycznych ocen dorobku naukowego pracowników nauki
Szanowny Panie Marszałku! W nawiązaniu do przesłanego zapytania posła na Sejm RP pana Artura Górskiego w sprawie niemerytorycznych ocen dorobku naukowego pracowników nauki (znak SPS-024-3322/09 z dnia 11 lutego 2009 r.), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, tj. ustawą z dnia 14 marca 2003 r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595, ze zm.) i rozporządzeniem ministra edukacji narodowej i sportu z dnia 15 stycznia 2004 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania czynności w przewodach doktorskim i habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz. U. Nr 15, poz. 128, ze zm.), stopnie naukowe doktora i doktora habilitowanego nadawane są w jednostkach organizacyjnych uczelni bądź placówek naukowych uprawnionych do ich nadawania.
Osoba ubiegająca się o nadanie stopnia doktora habilitowanego lub zatrudniająca ją jednostka wraz z wnioskiem o wszczęcie przewodu habilitacyjnego przedstawia kierownikowi jednostki organizacyjnej uprawnionej do nadawania stopnia doktora habilitowanego dokumentację wymienioną w § 11 ww. rozporządzenia, w tym wykaz publikowanych prac naukowych lub twórczych prac zawodowych, albo dokumentację dorobku artystycznego wraz z odpowiednim zapisem dzieł artystycznych i dokumentacją ich publicznej prezentacji. Rada jednostki organizacyjnej na podstawie przedstawionych dokumentów podejmuje uchwały w przedmiocie wszczęcia przewodu habilitacyjnego i wyznaczenia recenzentów. Uchwały podejmowane są w głosowaniu tajnym i zapadają bezwzględną większością oddanych głosów przy obecności co najmniej połowy ogólnej liczby osób uprawnionych do głosowania.
Recenzja powinna zawierać szczegółowo uzasadnioną ocenę, czy dorobek naukowy lub artystyczny oraz rozprawa habilitacyjna spełniają warunki określone w omawianej ustawie, tj. czy osoba ubiegająca się o uzyskanie stopnia doktora habilitowanego posiada znaczny dorobek naukowy oraz czy przedstawiona rozprawa habilitacyjna stanowi znaczny wkład autora w rozwój określonej dyscypliny naukowej lub artystycznej.
Zgodnie z art. 21 ww. ustawy osoba ubiegająca się o nadanie stopnia doktora lub doktora habilitowanego może wnieść od uchwał m.in. w przedmiocie wszczęcia przewodu habilitacyjnego czy wyznaczenia recenzentów, jeżeli są one odmowne, odwołanie do centralnej komisji za pośrednictwem rady właściwej jednostki organizacyjnej w terminie jednego miesiąca od dnia powiadomienia o treści uchwały. Rada przekazuje odwołanie centralnej komisji wraz ze swoją opinią i aktami przewodu w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia odwołania. Po rozpatrzeniu odwołania, w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy, centralna komisja albo utrzymuje w mocy zaskarżoną uchwałę, albo uchylając ją, przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia radzie tej samej lub innej jednostki organizacyjnej.
Jak wynika z ww. przepisów, ustawodawca nie upoważnił ministra nauki i szkolnictwa wyższego do ingerowania w sprawy związane z nadawaniem stopni naukowych ani do oceny dorobku naukowego osób ubiegających się o uzyskanie tych stopni. Wobec powyższego zajmowanie oficjalnego stanowiska w opisanej sprawie nie wydaje się uzasadnione.
Odnośnie do pytania dotyczącego zmian w zakresie oceny dorobku naukowego pracowników nauki uprzejmie informuję Pana Marszałka, że 10 lutego 2009 r. została przekazana do konsultacji społecznych kolejna część założeń reformy szkolnictwa wyższego ˝Partnerstwo dla wiedzy – nowy model kariery akademickiej˝. Zmiany proponowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zmierzają w kierunku likwidacji barier rozwojowych dla polskich uczonych oraz przyspieszenia procedury awansu naukowego, jednocześnie gwarantując wyższą jakość polskiej nauce. Prezentowane założenia określają przejrzyste warunki rozwoju naukowego z naciskiem na zwiększenie aktywność polskich naukowców w międzynarodowej przestrzeni badawczej.
Proponowane zmiany będą prowadziły do:
1) podniesienia jakości doktoratów,
2) uproszczenia i skrócenia procedury habilitacyjnej,
3) otwarcia uczelni publicznych dla wybitnych badaczy z zagranicy,
4) poprawy polityki kadrowej w uczelniach i instytucjach naukowych,
5) zwiększenia uprawnień wynikających z posiadania tytułu naukowego,
6) zwiększenia przejrzystości w funkcjonowaniu Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów (CK).
Powyższe założenia, zamieszczone na stronie internetowej ministerstwa, mają być podstawą do dyskusji nad zmianami w szkolnictwie wyższym. Kierownictwu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego zależy na jak najszerszym zakresie konsultacji, dlatego zachęcam wszystkich pracowników akademickich do przysyłania swoich uwag i indywidualnych propozycji rozwiązań pod adres: modelkariery@nauka.gov.pl.
Wyrażam nadzieję, że zaproponowane zmiany pozwolą również na wyeliminowanie możliwości niemerytorycznej oceny dorobku naukowego.
Łączę wyrazy szacunku
Podsekretarz stanu
Grażyna Prawelska-Skrzypek
Warszawa, dnia 27 lutego 2009 r.
[…] List otwarty Niezależnego Forum Akademickiego w sprawie niemerytorycznych ocen pracowników nauki […]